Architektura sakralna XIX i pierwszej połowy XX wieku

dniach 15-16 września 2016 roku w Salonie Hoffman Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy odbyła IV OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA Z CYKLU „ARCHITEKTURA MIAST”. ARCHITEKTURA SAKRALNA XIX I PIERWSZEJ POŁOWY XX WIEKU. Konferencja została poświęcona miejscu świątyń w przestrzeni miejskiej w XIX i w pierwszej połowie XX wieku. Jakie style panowały? Jakie idee przyświecały takim, a nie innym rozwiązaniom ideowym przy projektowaniu świątyń. Jak zjawiska socjologiczne łączyły się z religią?

Program Konferencji:

15 września (czwartek)

13.00 – otwarcie konferencji: Ewa Krupa – Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy – powitanie gości, prof. dr hab. Dariusz Markowski – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, słowo wstępne

13.20 – I sesja referatowa, prowadzenie obrad: prof. dr hab. Dariusz Markowski – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

mgr Sambor Gawiński (Wojewódzki Kujawsko-Pomorski Konserwator Zabytków w Toruniu), Dziedzictwo architektury sakralnej XIX i pierwszej połowy XX wieku w województwie kujawsko-pomorskim stan posiadania i problemy konserwatorskie
prof. dr hab. Lechosław Lameński (Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II w Lublinie), Architektura sakralna w twórczości projektowej, budowlanej i konserwatorskiej Tadeusza Stryjeńskiego
dr Witalij Bohatyrewicz (Częstochowa), Architektura sakralna XIX wieku. Wybrane realizacje Bolesława Podczaszyńkiego (1822-1876)
dr Barbara M. Gawęcka (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), Dziewiętnastowieczna restauracja kościoła pw. św. Wojciecha w Kielcach
Dyskusja

15.00-15.20 przerwa kawowa

15.20 – II sesja referatowa, prowadzenie obrad: dr Dariusz Chyła – Archiwum Państwowe w Toruniu

mgr Daria Rutkowska-Siuda (Uniwersytet Łódzki), Budowa kościoła na przełomie XIX i XX w. – proces scalający lokalną społeczność i budujący tożsamość narodową
dr hab. Piotr Boroń (Uniwersytet Śląski w Katowicach), mgr Bogusław Małusecki (Archiwum Państwowe w Katowicach. Oddział w Gliwicach), Przemiany przestrzeni sakralnej w Gliwicach przed 1914 rokiem
mgr Radosław Kubus (Uniwersytet Gdański), Kaplica w Żuławkach. Wpływy ideowe dużych ośrodków miejskich na programy architektoniczne założeń sakralnych małych miejscowości.
Mateusz Koperski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Architektura sakralna Grudziądza na przełomie XIX i XX wieku
mgr Piotr Zubowski (Uniwersytet Wrocławski), Rosyjski duch w spotkaniu z polską przestrzenią. Prawosławne świątynie na Kujawach Wschodnich i w Ziemi Dobrzyńskiej – okoliczności powstania, rozbiórki, dzień dzisiejszy
Dyskusja

16 września (piątek) – 10.00 rozpoczęcie drugiego dnia konferencji, 10.00 – III sesja referatowa, prowadzenie obrad: dr hab. Marek Romaniuk – Archiwum Państwowe w Bydgoszczy

mgr Kinga Czechowska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Synagogi w przestrzeni miejskiej przedwojennych Gąbina i Gostynina w świetle ksiąg pamięci
dr Michał Pszczółkowski (Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku), Od polonizacji do europeizacji – architektura sakralna na Kresach Wschodnich w latach międzywojennych
dr Emilia Ziółkowska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Kościół cerkwią. Adaptacje świątyń rzymskokatolickich na prawosławne w Królestwie Polskim
mgr Magdalena Zdyb (Uniwersytet Łódzki), Architektura i rozmieszczenie cerkwi w miastach województwa łódzkiego – studium przypadku
mgr Ewelina Wojdak (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), Architektura sprzeciwu? Kościół Zwiastowania Najświętszej Marii Pannie w Inowrocławiu
Dyskusja

12.00-12.20 przerwa kawowa
12.20 – IV sesja referatowa, prowadzenie obrad: mgr Lech Łbik – kierownik Pracowni Dziedzictwa Kulturowego Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy

mgr Marta Rajewska (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), Świątynie ewangelickie przełomu XIX i XX wieku w przestrzeni miejskiej Bydgoszczy
mgr Bogna Derkowska-Kostkowska (Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy), Ismar Herrmann i świątynie jego projektu
dr Agnieszka Wysocka (Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), Kościół w podbydgoskiej Brzozie – Pamięć powstania wielkopolskiego
dr Iwona Jastrzębska-Puzowska (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), Bydgoskie kościoły z czasów PRL-u

Dyskusja
Podsumowanie i zakończenie konferencji
Lech Łbik – Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy
Jerzy Derenda – Prezes Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy

14.30 – Wycieczka – spacer z podzamcza do dzielnicy ogrodu szlakiem bydgoskich świątyń

KOMITET ORGANIZACYJNY: dyrektor KPCK Ewa Krupa, prezes TMMB Jerzy Derenda, Bogna Derkowska-Kostkowska, Krystian Strauss

KOMITET NAUKOWY: prof. Lechosław Lameński, prof. Dariusz Markowski, sekretarz naukowy: dr Agnieszka Wysocka

PATRONAT HONOROWY KONFERENCJI: prof. ndzw. dr hab. inż. arch. Małgorzata Rozbicka, Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki, Sambor Gawiński, Kujawsko-Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Ksiądz Arcybiskup Wojciech Polak, Prymas Polski, Ksiądz Biskup Jan Tyrawa, Ordynariusz Diecezji Bydgoskiej, Ksiądz Biskup Wiesław Mering, Ordynariusz Diecezji Włocławskiej, Ksiądz Biskup Andrzej Suski, Ordynariusz Diecezji Toruńskiej, Ksiądz Biskup Ryszard Kasyna, Ordynariusz Diecezji Pelplińskiej