Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu – Zeszyt nr 1

Numer wyprzedany. Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu – Zeszyt nr 1 dostępny jest w wersji elektronicznej w Kujawsko-Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej – kliknij tutaj

Oddając do rąk czytelników zeszyt „Materiałów do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu” mamy nadzieję, że stanowić on będzie początek potrzebnej i trwałej serii wydawniczej związanej tematycznie z ochroną dóbr kultury, historią sztuki, zabytkoznawstwem, archeologią i etnografią regionu bydgoskiego – dziedzinami, które dotychczas w bydgoskich wydawnictwach korzystały raczej z sąsiedztwa opracowań szerszych, głównie historycznych, na zasadach niemal przyczynkarskich.

Szczególną przesłanką dla zebrania pierwszego zestawu artykułów i komunikatów z zakresu dziejów kultury i sztuki naszego regionu było powstanie w 1992 roku Pracowni Dokumentacji i Popularyzacji Zabytków, działającej przy Wojewódzkim Ośrodku Kultury w Bydgoszczy. Interdyscyplinarny zespół dokumentalistów Pracowni w pierwszych latach swej działalności skupił się na badaniach osadnictwa holenderskiego w Dolinie Wisły, realizacji kolejnych faz studium historyczno-konserwatorskiego Bydgoszczy, a także dokumentowaniu zabytków techniki i architektury rezydencjonalnej. Tematyka ta znalazła swoje odzwierciedlenie w osobnych opracowaniach, tylko sygnalnie zaprezentowanych w niniejszym zeszycie.

Głównym zamysłem inicjatorów wydawania „Materiałów do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu” jest cykliczna prezentacja ważniejszych zabytków, znaczących prac konserwatorskich i badawczych, dziejów architektury, rzeźby, malarstwa i rzemiosła artystycznego, ale także zabytków, którym się nie powiodło – tych opuszczonych, zniszczonych czy nawet już nieistniejących. Czas dla takich prezentacji jest szczególny. Z jednej strony na zabytki czyhają liczne zagrożenia spowodowane okresem przekształceń własnościowych, czy gospodarczych, lecz z drugiej strony jesteśmy świadkami niekwestionowanego ożywienia zainteresowań przeszłością, ochroną dóbr kultury i to najczęściej w wymiarze najbliższym, swojej miejscowości, okolicy czy gminy. 650-Iecie Bydgoszczy, stolicy regionu, dopełnia ciąg sprzyjających okoliczności wydawniczych, czego szczególny wyraz można odnaleźć w zestawieniu niniejszego opracowania. Niezależnie od deklarowanej otwartej formuły tematycznej będziemy dążyć do jak najszerszej prezentacji bydgoskiego środowiska, także przypomnienia już wcześniejszych dokonań w tym zakresie, jak i do przedstawienia zasobów dokumentacyjnych zgromadzonych w Państwowej Służbie Ochrony Zabytków w Bydgoszczy. Mamy nadzieję, że pierwszy zeszyt „Materiałów do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu” odnajdzie licznych zainteresowanych czytelników. Wierzymy także, że „Materiały” w przyszłości staną się ważną konserwatorską kroniką odnotowującą zarówno dzieje zabytków, prace konserwatorskie jak i ważne w tym zakresie opracowania.

Maciej Obremski
Wojewódzki Konserwator Zabytków w Bydgoszczy

BYDGOSZCZ

DYGASZEWICZ ELŻBIETA, Bydgoszcz przedlokacyjna i lokacyjna w świetle nadzorów i archeologicznych badań ratowniczych
WOŹNY JACEK, Zamek bydgoski w świetle źródeł archeologicznych
ŁBIK LECH, Średniowieczna kielnia z bydgoskiego zamku
TOMASZEWSKI ROBERT, Wczesnośredniowieczny pacior bursztynowy z Bydgoszczy na tle innych znalezisk tego typu z terenu ziem polskich
JASTRZĘBSKA-PUZOWSKA IWONA, Winter Piotr, Budynek dawnej Królewskiej Dyrekcji Kolei Wschodniej w Bydgoszczy
JANKOWSKA KATARZYNA, Historia i architektura dawnego Gimnazjum Realnego w Bydgoszczy
MAJCHRZAK AGNIESZKA, Bydgoskie Konserwatorium Muzyczne
MARKOWSKI DARIUSZ, Przyczynek do badań nad obrazem „Madonna z różą” z kościoła farnego w Bydgoszczy
BARTOWSKI KRZYSZTOF, Zabytki Fordonu – kościół parafialny p.w. św. Mikołaja
SEKUŁA-TAUER EWA, Zabytki Fordonu – Synagoga
DERKOWSKA-KOSTKOWSKA BOGNA, Przyczynki do dziejów budowli żydowskich w Bydgoszczy

REGION

PARUCKA KRYSTYNA, Kronika konserwatorska
OBREMSKI MACIEJ, Drewniany kościół w Leśnie
RACZYŃSKA-MĄKOWSKA EWA, Krużganki odpustowe z Kcyni – treści ideowe i układ formalny
DERKOWSKA-KOSTKOWSKA BOGNA, Dzieje Cystersów opisane w obrazach koronowskich
MIKULSKI KRZYSZTOF, Zarys dziejów osadnictwa olenderskiego w Polsce (ze szczególnym uwzględnieniem terenu obecnego województwa bydgoskiego)
BARTOWSKI KRZYSZTOF, Udział starostwa i wójtostwa bydgoskiego w kolonizacji holenderskiej
OKOŃ EMANUEL, Próba typologii budownictwa holenderskiego w świetle zebranych materiałów na terenie województwa bydgoskiego
SEKUŁA-TAUER EWA, Charakterystyczne elementy detalu architektonicznego i wyposażenia chat holenderskich
JASTRZĘBSKA-PUZOWSKA IWONA, Stan zachowania zabytków osadnictwa holenderskiego w województwie bydgoskim