Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu – Zeszyt nr 8

Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu – Zeszyt nr 8 dostępny jest w sprzedaży, w cenie 16 zł, w siedzibie KPCK. Prowadzimy również sprzedaż wysyłkową – zamówienia prosimy kierować na adres: sekretariat@kpck.pl. Zeszyt dostępny jest również w wersji elektronicznej w Kujawsko-Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej – kliknij tutaj

Oto ósmy z kolei zeszyt „Materiałów do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu”, wydawanych od 1996 roku przez Pracownię Dokumentacji i Popularyzacji Zabytków Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Bydgoszczy. Na obecny zeszyt składa się czternaście artykułów skreślonych piórem historyków sztuki, historyków i archeologów z Bydgoszczy, Torunia i Warszawy. Zamieszczone teksty dotyczą po połowie tematyki bydgoskiej oraz regionalnej, obejmującej swym zasięgiem Kujawy, wielkopolskie Pałuki i Krajnę, a także – po raz pierwszy w ośmioletniej historii naszego rocznika – ziemię dobrzyńską. Ponadto, rozszerzając niejako zasięg terytorialny wydawnictwa, prezentujemy materiał z malborskiego Powiśla. Blok artykułów o Bydgoszczy otwiera rozprawa Danuty Sójkowskiej poświęcona cynowemu, zdobionemu scenami biblijnymi talerzowi z XVII stulecia, który stanowił własność religijnego Bractwa Świętej Anny. Do antycznych korzeni europejskiej kultury nawiązała Daria Bręczewska-Kulesza, analizując recepcję elementów architektury greckiej i rzymskiej w architekturze miasta XIX i XX wieku. Secesyjną stolarkę drzwiową na wybranych przykładach przedstawiła Agnieszka Kropińska. Kontynuowany przez Marka Romaniuka od zeszytu trzeciego cykl artykułów o bydgoskich pomnikach z czasów rozbiorów Polski zamyka szkic o niegdysiejszych popiersiach Wissmanna, Brenckenhoffa i Hippla. Sylwetkę i twórczość zapoznanego, lecz świetnego architekta bydgoskiego, Jana Kossowskiego (1898-1958). przybliżyła Agnieszka Wysocka. Takie samo zadanie, w odniesieniu do malarza i grafika Piotra Chmury (1888-1939). postawiła sobie Barbara Chojnacka. Dodajmy, że oba artykuły stanowią pierwsze, monograficzne prezentacje tych znaczących dla Bydgoszczy postaci. Tekst Danuty Beaty Janiny-Janikowskiej ma charakter przyczynku do dziejów bydgoskiego Szpitala Wojskowego w okresie międzywojennym. W bloku regionalnym dominuje tematyka dotycząca Wzgórza Klasztornego w Strzelnie. Problematykę tympanonu donacyjnego tamtejszej bazyliki Świętej Trójcy naświetlił Zbigniew Sroka, natomiast wybrane pochówki z owego kościoła – datowane od średniowiecza po XIX stulecie – zaprezentowała i na szerokim tle ówczesnych zwyczajów pogrzebowych opisała Krystyna Sulkowska-Tuszyńska. W związku z odkryciem trzech niewielkich relikwiarzy do zinwentaryzowanej na łamach zeszytu piątego strzeleńskiej kolekcji relikwiowej powrócił w krótkim komunikacie Lech Łbik. Ostatni z wymienionych badaczy zajął się też gotyckim malowidłem ściennym czterech świętych dziewic (Katarzyny. Barbary. Doroty i Małgorzaty) w Pałacu Wielkich Mistrzów na zamku malborskim. Wyniki wstępnych badań wykopaliskowych pozostałości gotyckiego zamku rycerskiego w Łabiszynie wespół z Anetą Trzcińską-Kałużną przedstawiła Tamara Zajączkowska. Druga część tryptyku Zenona Birkholza pod ogólnym tytułem „Z dziejów Krajny” poświęcona jest osobie pochodzącego z Więcborka bisku- pa krakowskiego, Andrzeja Zebrzydowskiego (około 1500-1560). Paweł Bogdan Gąsiorowski zreferował wyniki swoich dociekań nad funkcjonowaniem sanktuarium maryjnego przy, klasztorze zakonu bernardynów w dobrzyńskim Skępem jako nekropolii okolicznej szlachty. Integralną część artykułu stanowi publikacja tekstu mało znanego, lecz niezmiernie cenne- go dla badań genealogicznych, źródła, które stanowi tablica z nazwiskami około dziewięciuset osób, pochowanych w Skępem od XVI do XIX wieku.

Bogna Derkowska-Kostkowska, Lech Łbik

Numer w sprzedaży w cenie 15 zł. do nabycia w siedzibie KPCK. Prowadzimy również sprzedaż wysyłkową – zamówienia prosimy kierować na adres: sekretariat@kpck.pl. 

BYDGOSZCZ

• DANUTA SÓJKOWSKA, Cynowy talerz bydgoskiego Bractwa Św. Anny
• DARIA BRĘCZEWSKA-KULESZA, Echa architektury starożytnej w budowlach bydgoskich XIX i początku XX wieku
• MAREK ROMANIUK, Jeszcze o bydgoskich pomnikach z doby rozbiorów Polski
• AGNIESZKA KROPIŃSKA, Secesyjna stolarka drzwiowa w Bydgoszczy, na przykładzie wybranych drzwi frontowych z kamienic mieszczańskich
• BARBARA CHOJNACKA, Piotr Chmura (1888-1939), bydgoski malarz i grafik
• AGNIESZKA WYSOCKA, Działalność architektoniczna Jana Kossowskiego w Bydgoszczy w latach 1923-1939
• DANUTA BEATA JANINA-JANIKOWSKA, Rola bydgoskiego Szpitala Wojskowego w systemie Wojskowych Zakładów Leczniczych Okręgu Generalnego „Pomorze” i Okręgu Korpusu VIII

REGION

• ZBIGNIEW SROKA, Tympanon donacyjny bazyliki w Strzelnie (zagadnienie identyfikacji donatorów i treści ideowych)
• KRYSTYNA SULKOWSKA-TUSZYŃSKA, Obrazy śmierci
• TAMARA ZAJĄCZKOWSKA, ANETA TRZCIŃSKA-KAŁUŻNA, Gotycki zamek w Łabiszynie. Historia ukryta w ziemi
• LECH ŁBIK, Dziewice w sypialni wielkiego mistrza. Wokół gotyckich malowideł sakralnych malborskiego zamku
• ZENON BIRKHOLZ, Andrzej Zebrzydowski z Więcborka – biskup krakowski. Z dziejów Krajny (cz. II)
• PAWEŁ BOGDAN GĄSIOROWSKI, Sanktuarium i klasztor w Skępem jako nekropolia

KOMUNIKATY

• LECH ŁBIK, Kolekcja relikwii z kujawskiego Strzelna. Suplement
• WYKAZ ZAWARTOŚCI Materiałów do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu, zeszyty 1-7