Spacer przez modernizm po Bydgoszczy
Chociaż bydgoski krajobraz architektoniczny zdominowany jest przez style XIX i początku XX wieku, modernizm wpisał się w niego pod koniec lat 20. i w latach 30. XX wieku funkcjonalistycznymi kamienicami, willami o zaokrąglonych narożnikach i nawiązaniem do budynków powstających wówczas w Gdyni. Jasne tynki, płaskie dachy, duże okna stanowiły kontrast dla ceglanej i bogatej w detale spuścizny po zaborcach. Do Bydgoszczy przyjeżdżali młodzi polscy architekci i urbaniści, proponując nowe rozwiązania, projektując kościoły (pw. św. Antoniego z Padwy na Czyżkówku), szpitale (Szpital Miejski na Bielawach i Szpital Powiatowy przy ul. Chodkiewicza), elektrownię na Jachcicach, stadion (Stadion Miejski im. Marszałka Piłsudskiego przy ul. Sportowej), łaźnię na Szwederowie, dom starców (przy ul. Grudziądzkiej), Szkoły Powszechne na Bielawach i Jachcicach. Wytyczali osiedla (Leśne, Czerwonego Krzyża), planowali zabudowę dzielnic: Czyżkówko, Jachcice, Miedzyń, nie zapominając o obsadzaniu ulic drzewami. Budynki modernistyczne wyróżnia prostota. Zestawiane były z prostopadłościen- nych brył. Starannie dobierano materiały wykończeniowe: metalowe balustrady, ceramiczne płytki, szlachetne tynki, do których czasami dodawano mikę, by elewacje lśniły w słońcu. Modernizm to też dbałość o stolarki. Okna układały się we wstęgi, a nad wejściami w tak zwane termometry (piony okienne), aby upodobnić dom do okrętu, montowano okrągłe okna. Zachowało się również kilka przykładów dekoracji w modnym wówczas art deco. Styl miał wyrażać młodość odrodzonej Ojczyzny, nowoczesność i dynamizm. Trwał w Bydgoszczy krótko, ale pozostawił wspaniałe dziedzictwo.
Pobierz bezpłatnie mapę po bydgoskim modernizmie w formecie PDF
Mapa „Spacer przez modernizm po Bydgoszczy” powstała w ramach zadania „Toruński modernizm. Mobilna gra miejska” dofinansowanego ze środków Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego, realizowanego przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną – Książnicę Kopernikańską w Toruniu w roku 2019.
Wybrane obiekty modernistyczne poza szlakiem:
dawny dom ze sklepem meblowym firmy J. Hechliński (ul. Podgórna 5, proj. B. Jankowski, J. Kossowski, J. Hech- liński, 1929-1930), dawna Łaźnia Miejska (ul. ks. Skorupki 2, proj. K. Skiciński, 1927-1928), dawny Dom Starców (ul. Grudziądzka 45, proj. B. Raczkowski, 1927-1928), Szpital Miejski (ul. Curie-Skłodowskiej 9, proj. B. Raczkowski, K. Skiciński, 1927-1939), Elektrownia Miejska (ul. Żeglarska 4, proj. L. Regamey, F. Głowacki, 1928-1929), dawna Szkoła Powszechna (ul. Żeglarska 67, B. Raczkowski, K. Orlicz, 1935), kościół pw. św. Antoniego z Padwy (ul. Głucha 15, S. Cybichowski, 1935-1939).
